Jak koralowce przetrwały 460 milionów lat zmian

To, co korale jedzą dziś, może decydować o ich przetrwaniu jutro…

Ponad tysiącstronicowa monografia poświęcona największemu łańcuchowi górskiemu paleozoicznej Europy – orogenowi waryscyjskiemu…

Wyjątkowo dobrze zachowane subfosylne kolonie koralowców Cladocora sp. z hellenistycznego portu w Akce (ok. 335–94 p.n.e.) pozwoliły połączyć dane archeologiczne i dzisiejsze…

Wyobraźmy sobie mikroskop, który potrafi „zajrzeć” w świat cząsteczek miliard razy dokładniej niż tradycyjne techniki.

Nowe, bardzo czułe metody badawcze umożliwiły zbadanie zmian izotopów strontu w zębach mamuta włochatego z rozdzielczością poniżej 10 dni.

W długiej historii ewolucyjnej liliowców pojawiły się formy pseudoplanktoniczne, które przytwierdzały się długimi łodygami do dryfujących kłód drewna.

Protoceratopsydy to niewielkie dinozaury rogate, powszechne w późnokredowych skałach Pustyni Gobi.

Morza w okresie jurajskim wyglądały zupełnie inaczej niż obecnie.

Litistidy, nieformalna grupa w obrębie gąbek pospolitych, to gąbki o szkielecie zbudowanym z połączonych igieł.

Ichtiozaury to jeden z symboli mezozoiku i najlepiej obok waleni zaadaptowane do morskiego trybu życia owodniowce.

Plesionectes longicollum to nowy takson plezjozauroida z dolnego toarku (dolna jura), pochodzący z łupków posidoniowych w rejonie Holzmaden w Niemczech.

W południowej części Transylwanii znajduje się odsłonięcie górnokredowych osadów przejściowych ze środowiska morskiego do słonawego z elementami lądowymi.

Od ponad dekady trwają intensywne badania na górnojurajskim (tytońskim) stanowisku paleontologicznym Owadów-Brzezinki.

Opisano wczesnodewońskie liliowce z Maroka, zamieszkujące szelf północnej Gondwany.

W sobotę 28 czerwca 2025 w Puławach odbyła się konferencja „Środowisko przyrodnicze i kulturowe Powiśla Lubelskiego”

Dzisiejsze ramienionogi z północno-zachodniej Australii są stosunkowo słabo znane, w przeciwieństwie do licznych i dobrze zbadanych przedstawicieli…

Otwornice stanowią obszerną grupę jednokomórkowych mikroorganizmów zasiedlających wody i osady oceanu światowego…

Dzisiejsze geograficzne rozmieszczenie krokodyli zawiera się w zasadzie w całości w strefie tropikalnej…

Badania głębokomorskie prowadzone przy użyciu batyskafu po raz pierwszy dostarczyły bezpośrednich dowodów na…

Rabdodonty to średnich rozmiarów dinozaury ptasiomiedniczne, znane jedynie z górnej kredy Europy…

Na podstawie późnojurajskich skamieniałości z Sycylii (Włochy) wykazano…

Węglan wapnia pod kontrolą: jak przyroda kształtuje materiały przyszłości

Już w późnym triasie żółwie osiągnęły globalne rozprzestrzenienie…

Seeleyosaurus guilelmiimperatoris to wczesny plezjozauroid z dolnojurajskich łupków posidoniowych Niemiec.

Ściany graptolitów zbudowane są z włókien kolagenowych, tworzących unikatowe półpierścienie (fuzellusy) oraz taśmy przypominające bandaże.

Georgia Południowa – raj odzyskany? Izolowane wyspy to naturalne laboratoria przyrody, gdzie jak na dłoni są widoczne zarówno zagrożenia, jak

Badania geochemiczne dzisiejszych jeżowców z różnych środowisk pokazały, że ilość pierwiastków śladowych wbudowywanych w ich szkielet jest częściowo zależna od czynników środowiskowych takich jak zasolenie.

Z jaką prędkością przechadzały się największe dinozaury, czyli zauropody? Stosując prawa fizyki, można to policzyć…

Opisano pierwsze szczątki krokodyla i żółwia morskiego ze środkowomioceńskiego stanowiska Kienberg z morawskiej części Czech

Neogastropoda to różnorodna grupa drapieżnych ślimaków morskich, występująca na całym świecie.

Plezjozaury z pliensbachu (wczesna jura, ∼192,9–184,2 mln lat temu) są słabo poznane.

Skład izotopów tlenu w węglanowych szkieletach kopalnych organizmów jest często wykorzystywany w rekonstrukcjach temperatur mórz…

Wilhelm Friedberg (1873–1941) był polskim przyrodnikiem, który badał głównie geologię i paleontologię miocenu…

Opisano Kyrtatrypa pauli, nowy gatunek ramienionoga z żywetu Świętomarzy i Laskowej w Górach Świętokrzyskich.

Jeszcze w połowie lat 60. XX wieku na Georgii Południowej intensywnie łowiono i przetwarzano wieloryby.

Przeanalizowano setki skamieniałości z bezpośrednimi dowodami żerowania, aby porównać dynamikę troficzną pięciu zespołów kręgowców…

Około 235 milionów lat temu w miejscu obecnych Dolomitów było ciepłe morze z licznymi rafami koralowymi.

Gady triasowe z grupy tanyzaurów posiadały kręgi szyjne o unikatowej, cylindrycznej budowie, co pozwoliło im na wykształcenie niezwykle długiej szyi.

Znaleziona w 1963 roku kość udowa zauropoda z formacji Baynshire (cenoman–santon) w Mongolii została zidentyfikowana jako należąca do prawie dorosłego przedstawiciela Titanosauriformes.

W miejscowości Bogutovo Selo koło Ugljeviku w Bośni i Hercegowinie odkryto najbardziej zróżnicowany na świecie zespół skamieniałości spikul żachw…

Nowy okaz wczesnego ichtiozaura Chaohusaurus zhangjiawanensis z wczesnego triasu prowincji Hubei w Chinach potwierdza heterodontyzm u tego gatunku.

Przeglądowe badania przeprowadzone przez międzynarodowy zespół badaczy wykazały, że trajektorie ewolucyjne triasowych oraz wczesnojurajskich ichtiozaurów i eozauropterygów…

Besanosaurus leptorhynchus to duży ichtiozaur ze środkowego triasu Monte San Giorgio (Alpy, pogranicze Włoch i Szwajcarii).

Najwcześniejsze, triasowe (ok. 220–200 mln lat) żółwie charakteryzują się dużą różnorodnością kostnych połączeń …

Z Pomorza Zachodniego opisano trzy nowe gatunki jaskrów. Są to rozmnażające się bezpłciowo mikrogatunki…

Opis całego szkieletu dicynodonta z Lisowic umożliwił nową interpretację niekompletnych danych na temat późnotriasowych dicynodontów.

…nowe dane z szeroko otwartej Zatoki Maxwella na Szetlandach Południowych.

Eksperymenty na dzisiejszych jeżowcach hodowanych w wodzie morskiej o niskim stosunku Mg/Ca dowiodły, że tworzą one szkielet o niższej zawartości magnezu i nanotwardości.

Rodzina Turbinolidae to grupa osobniczych koralowców madreporowych (podrząd Refertina), które charakteryzują się małymi stożkowatymi szkieletami…

Minerały biogeniczne (biominerały) różnią się pod względem struktury i składu biogeochemicznego od swoich abiotycznych odpowiedników.

Pierwsze monograficzne opracowanie kilkudziesięciu taksonów liliowców (w tym jednego nowego gatunku) z osadów jurajskich i kredowych Afryki i Azji (południowa Tetyda).

Liliowce łodygowe żyją dziś wyłącznie na znacznych głębokościach, jednak w przeszłości geologicznej powszechnie zamieszkiwały środowiska płytkomorskie.

Fauna składa się głównie z małży chemosymbiotycznych.

Międzynarodowy zespół badawczy przeanalizował morfologię funkcjonalną szyi i paleoekologię późnokredowego ssaka wyższego Zalambdalestes lechei z Mongolii.

Miksozaury były grupą ichtiozaurów ze środkowego triasu.

Cechy molekularne oraz kombinacja cech makromorfologicznych są podstawą wydzielenia rodzajów Stephanocyathus, Vaughanella i zapewne Ericiocyathus w nową rodzinę Stephanocyathidae.

184 lata temu w osadach triasu Szkocji odkryto małą kość…

Na stanowisku Węże 2 niedaleko Działoszyna w województwie łódzkim odkryto liczne szczątki ssaków i innych kręgowców sprzed ponad 2,5 miliona lat (pliocen).

Triasowe tanystrofy charakteryzowały się najbardziej wydłużonymi kręgami wśród znanych zwierząt.

Żółwie charakteryzują się nietypową anatomią aparatu ruchu, powiązaną z wykształceniem pancerza…

Ajkaceratops kozmai z górnej kredy Węgier był powszechnie uznawany za najmocniejszy dowód obecności ceratopsów (dinozaurów rogatych) poza Azją i Ameryką Północną.

Płytkomorskie utwory dolnego mastrychtu (górna kreda) odsłonięte w Nagórzanach koło Lwowa od 1843 roku słyną z bogactwa skamieniałości.

Od ponad dziesięciu lat kamieniołom Owadów–Brzezinki dostarcza wielu doskonale zachowanych skamieniałości.

Muszle drobnych (mikromorficznych) ramienionogów nie są tak atrakcyjne jak inne skamieniałości zachowane w kredzie piszącej…

Nowe techniki badawcze pozwoliły na dokładniejsze opracowanie skamieniałości krokodylomorfa z okolic Wielunia.

Rekonstrukcje temperatury wód powierzchniowych oceanu oparte na kalibracjach wielu wskaźników geochemicznych ze szkieletów

W utworach dolnego triasu Gór Świętokrzyskich kości kręgowców są rzadkie.

… Okaz reprezentuje nadzwyczaj dużego osobnika, większego niż znani przedstawiciele Proterochersis robusta z tej samej formacji…

Opisany ponad 100 lat temu Trachelosaurus okazał się nie być, jak dotąd sądzono, chimerą…

Franconiasaurus brevispinus to nowy wczesny plezjozaur opisany na podstawie dwóch trójwymiarowo zachowanych szkieletów z dolnej jury Niemiec.

Bagaraatan ostromi to enigmatyczny dinozaur drapieżny opisany z górnokredowej formacji Nemegt w Mongolii.

Wiele organizmów wykazuje zadziwiającą umiejętność tworzenia polimorfów biominerałów z tej samej substancji chemicznej.

Jednym z podstawowych problemów tafonomii jest to, czy drążenia w strukturach szkieletowych organizmów powstawały za ich życia czy po śmierci.

Diadektomorfy były grupą dużych roślinożernych czworonogów, która pojawiła się w późnym karbonie i wymarła w późnym permie.

Nowe, bogate nagromadzenie kręgowców zostało odkryte w osadach środkowego triasu w Miedarach.

Odtworzono sposób lokomocji jednych z najstarszych wolnożyjących szkarłupni łodygowych – ordowickiego Pleurocystites z podtypu Blastozoa.

W miocenie zmieniające się warunki środowiskowe, w tym gwałtowne ograniczenie wymiany wody między Morzem Śródziemnym a Atlantykiem, zmieniły zasięgi geograficzne wielu organizmów.

Żółwie mają charakterystyczną mikrostrukturę kości kończyn: słabo unaczyniona tkanka wzrasta przez większość życia powoli, a ponadto nie ma jamy szpikowej.

Praca omawia anatomię kończyn i powiązanych z nimi struktur szkieletu u triasowych (ok. 215 mln lat) żółwi z rodzaju Proterochersis, znanych z terenu dzisiejszych Niemiec i Polski.

Otwornice (jednokomórkowe protisty) z Marquesas Keys, położonych 30 km na zachód od Key West (Floryda), pozwoliły zrekonstruować warunki klimatyczne…

Lorrainosaurus z bajosu (środkowej jury) Francji jest najwcześniejszym masywnym pliozaurem i najstarszym znanym przedstawicielem dynastii dużych drapieżnych gadów morskich…

Wyniki badań histologicznych zębów późnojurajskich ryb z Owadowa-Brzezinek.

Na morfologię i mineralogię otolitów ryb wpływ mają białka, jednak szczegółowy mechanizm tych oddziaływań jest bardzo słabo poznany.

Niezwykłym przystosowaniem koralowców sześciopromiennych do życia w zakwaszonych wodach oceanu jest umiejętność fizjologicznej modyfikacji chemizmu…

Większość terenu Polski pokryta jest przez osady polodowcowe, które skrywają skały mezozoiku. Dlatego właśnie większość skamieniałości kręgowców starszych niż kilka milionów lat pochodzi z południowej Polski, gdzie dostępne są odpowiednie odsłonięcia.

Po raz pierwszy zaobserwowano niezwykłe zjawisko porastania glonów przez graptolity.

Z karbonu Anglii opisano jednogatunkowe nagromadzenia małżoraczków głównie w obrębie fragmokonów (rurki syfonalnej i komór) muszli głowonogów (łodzika i dwóch goniatytów).

Jurajskie osady źródeł węglowodorowych na terenie rancza La Elina (północna Patagonia) stanowią jedyne źródło informacji o faunach tego typu środowisk z mezozoiku Ameryki Południowej.

Polsko-chiński zespół naukowy opisał nowego gada morskiego z grupy zaurosfargidów (Saurosphargidae) z wczesnego triasu Chin (prowincja Hubei)…

Około 140 milionów lat temu Polska była morzem, łączącym Ocean Tetydy z Morzem Borealnym…

Kamieniołom Owadów-Brzezinki jest jednym z najciekawszych stanowisk paleontologicznych w Polsce…

Trematospondylus macrocephalus z batonu (środkowej jury) Niemiec, opisany w 1858 r., jest jednym z najwcześniej wprowadzonych taksonów plezjozaurów.

Nowy, bardzo bogaty i dobrze zachowany materiał pokazuje, że eoceńskie gąbki z SW Australii, poprzednio błędnie sklasyfikowane…

Dromeozauryd z Mongolii o krótkim pysku wykazuje konwergencję do form z Ameryki Północnej

Dzisiejsze ramienionogi wykazują równoleżnikowy gradient różnorodności z dwoma maksimami w strefach umiarkowanych…

Otwornice, przedstawiciele jednokomórkowców, są powszechnie używane jako bioindykatory w badaniach paleośrodowiskowych.

Urzeźbienie muszli morskich organizmów można traktować jako potencjalną strukturę ochronną przeciw drapieżnictwu.

Nowy numer Philosophical Transactions poświęcony w całości czaszkom ssaków.

Dicynodonty to roślinożerne synapsydy – przedstawiciele grupy czworonogów obejmującej ssaki, ich przodków i krewnych, ale nie gady.