Odtworzono sposób lokomocji jednych z najstarszych wolnożyjących szkarłupni łodygowych – ordowickiego Pleurocystites z podtypu Blastozoa.
Archiwum aktualności naukowych

Zespoły gąbek mioceńskich
W miocenie zmieniające się warunki środowiskowe, w tym gwałtowne ograniczenie wymiany wody między Morzem Śródziemnym a Atlantykiem, zmieniły zasięgi geograficzne wielu organizmów.

Histologia kości kończyn triasowych żółwi
Żółwie mają charakterystyczną mikrostrukturę kości kończyn: słabo unaczyniona tkanka wzrasta przez większość życia powoli, a ponadto nie ma jamy szpikowej.

Anatomia kończyn triasowych żółwi
Praca omawia anatomię kończyn i powiązanych z nimi struktur szkieletu u triasowych (ok. 215 mln lat) żółwi z rodzaju Proterochersis, znanych z terenu dzisiejszych Niemiec i Polski.

Rekonstrukcja zmian klimatycznych
Otwornice (jednokomórkowe protisty) z Marquesas Keys, położonych 30 km na zachód od Key West (Floryda), pozwoliły zrekonstruować warunki klimatyczne…

Najstarszy masywny pliozaur z jury Francji
Lorrainosaurus z bajosu (środkowej jury) Francji jest najwcześniejszym masywnym pliozaurem i najstarszym znanym przedstawicielem dynastii dużych drapieżnych gadów morskich…

Porównanie zębów jurajskich ryb z Owadowa-Brzezinek
Wyniki badań histologicznych zębów późnojurajskich ryb z Owadowa-Brzezinek.

Białka w procesie biomineralizacji otolitów ryb
Na morfologię i mineralogię otolitów ryb wpływ mają białka, jednak szczegółowy mechanizm tych oddziaływań jest bardzo słabo poznany.

Przystosowanie koralowców rafowych do życia w zakwaszonych wodach
Niezwykłym przystosowaniem koralowców sześciopromiennych do życia w zakwaszonych wodach oceanu jest umiejętność fizjologicznej modyfikacji chemizmu…

Kręg gada z triasu Pomorza
Większość terenu Polski pokryta jest przez osady polodowcowe, które skrywają skały mezozoiku. Dlatego właśnie większość skamieniałości kręgowców starszych niż kilka milionów lat pochodzi z południowej Polski, gdzie dostępne są odpowiednie odsłonięcia.

Odkryto graptolity rosnące na glonach
Po raz pierwszy zaobserwowano niezwykłe zjawisko porastania glonów przez graptolity.

Odkryto behawior małżoraczków karbońskich
Z karbonu Anglii opisano jednogatunkowe nagromadzenia małżoraczków głównie w obrębie fragmokonów (rurki syfonalnej i komór) muszli głowonogów (łodzika i dwóch goniatytów).

Jurajskie amonity z Patagonii
Jurajskie osady źródeł węglowodorowych na terenie rancza La Elina (północna Patagonia) stanowią jedyne źródło informacji o faunach tego typu środowisk z mezozoiku Ameryki Południowej.

Opancerzony gad morski z wczesnego triasu południowych Chin
Polsko-chiński zespół naukowy opisał nowego gada morskiego z grupy zaurosfargidów (Saurosphargidae) z wczesnego triasu Chin (prowincja Hubei)…

Otolity ryb z wczesnej kredy Polski
Około 140 milionów lat temu Polska była morzem, łączącym Ocean Tetydy z Morzem Borealnym…

Zęby plezjozaura ze stanowiska Owadów-Brzezinki
Kamieniołom Owadów-Brzezinki jest jednym z najciekawszych stanowisk paleontologicznych w Polsce…

Trematospondylus, dawno zapomniany plezjozaur ze środkowej jury
Trematospondylus macrocephalus z batonu (środkowej jury) Niemiec, opisany w 1858 r., jest jednym z najwcześniej wprowadzonych taksonów plezjozaurów.

Nowa klasyfikacja gąbek z eocenu Australii
Nowy, bardzo bogaty i dobrze zachowany materiał pokazuje, że eoceńskie gąbki z SW Australii, poprzednio błędnie sklasyfikowane…

Shri devi – welociraptor z Mongolii
Dromeozauryd z Mongolii o krótkim pysku wykazuje konwergencję do form z Ameryki Północnej

Gradient różnorodności ramienionogów
Dzisiejsze ramienionogi wykazują równoleżnikowy gradient różnorodności z dwoma maksimami w strefach umiarkowanych…

Otwornice w osadach Kanału Beagle
Otwornice, przedstawiciele jednokomórkowców, są powszechnie używane jako bioindykatory w badaniach paleośrodowiskowych.

Ochronne urzeźbienie muszli
Urzeźbienie muszli morskich organizmów można traktować jako potencjalną strukturę ochronną przeciw drapieżnictwu.

Czaszka ssaka: rozwój, budowa i funkcje
Nowy numer Philosophical Transactions poświęcony w całości czaszkom ssaków.

Nowy rodzaj dicynodonta z Polski
Dicynodonty to roślinożerne synapsydy – przedstawiciele grupy czworonogów obejmującej ssaki, ich przodków i krewnych, ale nie gady.

Zmiany wielkości kielichów kopalnych liliowców
Analiza wielkości kielichów kopalnych liliowców wykazała, że średnia wielkość kielichów liliowców znacząco zmniejszała się w okresach masowych wymierań…

Szczecioszczękie z dewonu Gór Świętokrzyskich
Badania nieznanych uprzednio niewielkich, fosforanowych kolców z dewonu Ostrówki w Górach Świętokrzyskich wykazały ich przynależność do szeroko rozpowszechnionej grupy morskich bezkręgowców – typu szczecioszczękich (Chaetognatha).

Temperatura oceanów sprzed 120 mln lat
Pomiary stosunku trwałych izotopów tlenu (18O/16O) w skorupkach kopalnych otwornic są podstawą wnioskowania o temperaturze oceanów w ciągu ostatnich 120 milionów lat.

Dewońskie ramienionogi z Miłoszowa
Monograficzne opracowanie 68 gatunków ramienionogów (trzy nowe, z czego jeden w obrębie nowego rodzaju), najbardziej zróżnicowanej grupy w środkowym dewonie (żywecie) Miłoszowa w Górach Świętokrzyskich.

Nowy model tworzenia granuli dżdżownic
Zrozumienie mechanizmów zarodkowania, stabilizacji i agregacji amorficznego węglanu wapnia (ACC) oraz czynników kontrolujących jego dalsze przekształcanie w fazy krystaliczne ma fundamentalne znaczenie dla wyjaśnienia mineralizacji biogenicznej.

Stratygrafia kredowych fosforytów z Annopola
Nowa interpretacja stratygrafii środkowokredowego złoża fosforytów oraz skamieniałości w Annopolu rzuca nowe światło na jego wiek oraz genezę.🔹

„Diamentowe” rozgwiazdy
Niedawno odkryto, że pewne rozgwiazdy tworzą kalcytowy szkielet o potrójnie okresowej beleczkowatej mikrostrukturze, przypominającej strukturę atomową diamentu.

Badania molekularne koralowców sześciopromiennych
Jedną z rozprzestrzenionych w Indo-Pacyfiku grup rafowych koralowców sześciopromiennych są eufylidy (Euphylliidae).

Budowa ucha wewnętrznego wczesnych zajęczaków
Budowa ucha wewnętrznego ssaków niesie wiele informacji dotyczących sprawności lokomocyjnej („zwinności”) oraz czułości słuchu tych zwierząt.

Odkryto skamieniałości miękkich tkanek ścięgien dinozaurów
Ścięgna są elementami łączącymi mięśnie z kośćmi.

Rekonstrukcja szkieletu retiolita
Jedną z grup graptolitów są retiolity, których kolagenowy szkielet (rabdozom) zbudowany jest z delikatnej siateczki.

Białka z kopalnych otolitów ryb
Otolity są węglanowymi strukturami ucha wewnętrznego ryb doskonałokostnych.

Stratygrafia osadów ze stanowiska Owadów-Brzezinki
Stanowisko paleontologiczne Owadów–Brzezinki to nowe jurajskie okno tafonomiczne.

Obliczono jak oddychał dinozaur Plateosaurus
Plateosaurus trossingensis to jeden z największych roślinożernych dinozaurów późnego triasu…

Biomineralizacja przy udziale otoliny-1
Tworzenie struktur biomineralnych w uchu wewnętrznym kręgowców (otolitów i pełniących tę samą funkcję dużo mniejszych otokonii) jest ściśle związane z obecnością macierzy organicznej, której jednym z ważnych składników jest otolina-1…

Kopalna biota formacji skalskiej
Pod gościnną redakcją Adama T. Halamskiego ukazał się specjalny numer czasopisma Annales Societatis Geologorum Poloniae…

Tropy permskiego synapsyda z odciskami skóry!
Odkryto dobrze zachowane izolowane tropy, odciski przednich i tylnych kończyn, oraz płytę, na której można zaobserwować ok. 20 tropów…

Deformacje kości u triasowych gadów morskich
Formacja Vossenveld, która odsłania się w okolicy miasta Winterswijk w Holandii znana jest z nagromadzenia skamieniałych kości środkowotriasowych morskich gadów…

Późnokambryjskie koprolity i skamieniałe jaja z terenu Polski
Górnokambryjskie utwory formacji słowińskiej dostarczyły trójwymiarowo zachowanych mikroskamieniałości fosforanowych…

Makroflora mezozoiczna z Polski
Z okazji stulecia Polskiego Towarzystwa Botanicznego czasopismo Acta Societatis Botanicorum Poloniae opublikowało specjalną kolekcję artykułów, zatytułowaną Stulecie botaniki polskiej.

Najstarszy nowotwór u kopalnego płaza
Nowotwory to choroby, które rozwijają się, kiedy komórki ciała dzielą się w sposób niekontrolowany…

„Oko Saurona” i inne mikroorganizmy
Otwornice i blisko z nimi spokrewnione gromie dominują w zespołach mejobentosu w regionach polarnych.

Nowy triasowy oftalmozaur!
Omfalozaury (Omphalosauridae) to jedne z najbardziej zagadkowych mezozoicznych gadów morskich.

Nowy, ilustrowany katalog igieł gąbek
Opis kształtu igieł gąbek i organizacji ich szkieletu stanowią podstawę ich taksonomii i systematyki.

Pierwsze kredowe statolity głowonogów
Statolity mezozoiczne znano dotąd tylko z jury; praca przedstawia pierwsze statolity głowonogów z kredy.

Wycieczki Terenowe po 11. Międzynarodowym Sympozjum Kredowym
Odbyły się posympozjalne wycieczki pod hasłem „Koniec ery: zapis wydarzeń na granicy kreda-paleogen w Polsce” (27-28 sierpnia).

Kielichy liliowców Haplocrinites z dewonu Gór Świętokrzyskich
Analizy morfometryczne sugerują przynależność zebranego materiału do jednego gatunku…

Opisano nowy rodzaj i gatunek jurajskiego liliowca
Nowy liliowiec bezłodygowy – Ausichicrinites zelenskyyi

Zagadka struktur syderytowych z miocenu Turowa rozwiązana
Struktury syderytowe są przedmiotem wielu kontrowersji i były interpretowane jako koprolity lub pseudoskamieniałości…

Unikatowe przegrupowanie genów mitochondrialnych u koralowców
Kariofylidy uważane były tradycyjnie za najliczniejszą w gatunki grupę koralowców sześciopromiennych…

Kompletny genom mitochondrialny króliczka karłowatego
W najnowszej pracy przedstawiono dane nt. pierwszej kompletnej sekwencji genomu mitochondrialnego króliczka karłowatego

Mszywioły na liściu
Bardzo rzadkie znalezisko – liść rośliny drzewiastej porośnięty przez morskie mszywioły…

Nowe spojrzenie na archeocjaty
Czy archeocjaty, zaliczane dotąd do gąbek, to „glony”?

Najstarszy opisany pliozaur znów przebadany
Ischyrodon meriani to słabo poznany takson pliozaura ze środkowej jury Szwajcarii.

Bardzo rzadkie, wczesnokredowe gąbki z Sardynii
Opisywany zespół składał się z elementów szkieletowych (tzw. igieł) należących do trzech grup gąbek.

Tropy seymouriamorfów z Basenu Boskowickiego
Z permskich osadów Basenu Boskowickiego w Czechach znane są setki okazów seymouriamorfów (grupa wymarłych tetrapodów).

Bliźniaczo podobne koralowce
Gatunki bliźniacze (kryptyczne) stanowią ogromne wyzwanie dla tradycyjnej taksonomii i prób oszacowania różnorodności biologicznej.

Zespół dolnooligoceńskich ramienionogów z Mammendorf, Niemcy
Zespół ten liczy 13 gatunków, należących do 11 rodzajów.

Brachiopody z Oceanu Reickiego Maroka
Opisano sześćdziesiąt gatunków ramienionogów środkowodewońskich z Jbel Issoumour (wym. Dżebel Isumur; Antyatlas, Maroko).

Nowe liliowce z Gór Świętokrzyskich
Opisano dewońskie liliowce pochodzące z Gór Świętokrzyskich, w tym nowy gatunek – Codiacrinus sevastopuloi.

Czy skorupki otwornic są dobrym paleotermometrem?
Czy skorupki otwornic są dobrym paleotermometrem? Otwornice to malutkie, przeważnie morskie zwierzęta jednokomórkowe należące do królestwa protistów. Ich skorupki są

Nowe gatunki gąbek kenozoicznej Tetydy
Gąbki są szeroko rozpowszechnione w kopalnych oraz dzisiejszych środowiskach morskich.

Zmiany w nazewnictwie dinozaurów ptasiomiednicznych
Ornithischia, czyli dinozaury ptasiomiedniczne, to jedna z trzech głównych gałęzi ewolucyjnych dinozaurów. W trakcie ich historii ewolucyjnej trwającej ponad 134 miliony lat dinozaury ptasiomiedniczne wykształciły znaczną różnorodność biologiczną …

Nowe badania dinozaura z rodzaju Borogovia
Borogovia gracilicrus to dinozaur z grupy teropodów, którego szczątki odkryto w 1971 r. w osadach najwyższej górnej kredy Mongolii podczas polsko-mongolskich ekspedycji paleontologicznych do Basenu Nemegt.

Triasowe ichtiozaury z Syberii
Późny trias (ok. 225 milionów lat temu) był ważnym okresem w ewolucji ichtiozaurów, gdyż właśnie wtedy wyewoluowały ich zaawansowane, „rybokształtne” formy.

Preferencje głębokościowe amonitów
Stabilne izotopy oraz ślady drapieżnictwa rzucają nowe światło na preferencje głębokościowe amonitów

Gigantyczna igła gąbki
Wyniki nowych badań gigantycznej krzemionkowej igły bazalnej głębokowodnej gąbki Monorhaphis chuni…

Korale denkowe z Gór Świętokrzyskich
W pracy opisano wolno leżące kolonie koralowców…

Ewolucja wielkości ciała paleozoicznych szkarłupni
Liliowce należały do jednych z najliczniejszych i najbardziej zróżnicowanych morskich zwierząt bentosowych w paleozoiku.

Tomografia neutronowa w badaniu kopalnych szczątków roślin
użycie nowoczesnej techniki (tomografia neutronowa, fluorescencja) pozwala uzyskać więcej informacji z późnokredowych skamieniałości roślinnych…

Koncepcja „heteromorficznych amonitów”
Termin „heteromorfy” odnosi się do „aberrantnych” amonitów (na przykład skafitów) o rozkręconych na różne sposoby muszlach.

Biomineralizacja u koralowców Stylophora
Wyniki badań mechanizmów biomineralicacji u koralowców rafotwórczych – Scleractinia

Nowe gatunki późnokredowych ślimaków z Cypru
Odkryto kopalne ślimaki żyjące w głębiach oceanicznych wokół siarczkowych struktur przypominających kominy

Choroby dinozaurów związane z wiekiem
Stare dinozaury są bardzo rzadkie w zapisie kopalnym. Badanie skupia się na szczątkach największego osobnika Gobihadros mongoliensis.

Skanowanie 3D tarbozaura
Ci, którzy odwiedzili Muzeum Ewolucji w ostatni weekend, czyli 15 i 16 maja 2021 r., zobaczyli nagi stelaż i oryginalne, skamieniałe kości tarbozaura rozłożone na podłodze w sali.

Kocurypelta – nowy aetozaur z Polski
Kocurypelta silvestris to nowy gatunek prezentuje nietypową anatomię czaszki.

Nowy gatunek retiolita z Polski
Nowy retiolit – Papiliograptus retimarginatus Kozłowska & Bates, 2021 – został odkryty w głębokim wierceniu bałtyckiej części platformy wschodnioeuropejskiej, w Polsce.

Symbioza u triasowych koralowców
Triasowe koralowce z włoskich Dolomitów (karnik, ok. 230 milionów lat temu) stanowią spektakularne świadectwo rozwoju pierwszych raf koralowych w oceanie Tetydy

Palaeolagus – wczesny zajęczak
Palaeolagus z eocenu i oligocenu Ameryki Północnej to wczesny zajęczak, którego anatomia była prawdopodobnie zbliżona do anatomii hipotetycznego wspólnego przodka współczesnych zajęczaków – zającowatych (zajęcy i królików) oraz szczekuszek.

Opis czaszki elasmozaura
Plezjozaury z grupy elasmozaurów były kredowymi gadami morskimi o niezwykle długich szyjach, których szkielet zawierał nawet ponad 70 kręgów szyjnych (najwięcej ze wszystkich znanych kręgowców żyjących na Ziemi). Thalassomedon haningtoni to jeden z najlepiej zachowanych elasmozaurów, jakie dotychczas opisano.

Wzór Schregera w ciosach trąbowców
Wyniki badań przekrojów poprzecznych ciosów trąbowców pokazujące użyteczność wzoru Schregera.

Nowy rodzaj i gatunek koralowca z Eocenu Włoch
Nowy rodzaj i gatunek koralowca z Eocenu Włoch – Nancygyra dissepimentata – o ekstremalnie rozbudowanym pęcherzykowatym cenosteum.

Skafity i ich aptychy
Skafity to spektakularna grupa heteromorficznych amonitów o częściowo rozkręconej muszli. Należą one do najliczniejszych i najlepiej zbadanych amonitów późnej kredy.

Dzisiejszy koralowiec – „żyjąca skamieniałość”
Pierwszy dzisiejszy koralowiec o dwumineralnym, aragonitowo-kalcytowym szkielecie, podobny do koralowca z kredy.

Tajemnica pierwszego triasowego żółwia rozwiązana
Chelytherium obscurum okazał się być tożsamy z triasowym żółwiem z Niemiec – Proterochersis robusta opisanym w roku 1913 i blisko spokrewnionym z Proterochersis porebensis z Polski.

Niestrawne odkrycie
Po raz pierwszy opisano bogaty zbiór różnych typów triasowych bromalitów (skamieniałe wydaliny) z łupków Reingraben w Polzbergu (północne Alpy Wapienne, Austria).

Kredowa flora z Dolnego Śląska
Ok. 90–85 milionów lat temu obszar dzisiejszej Europy był w większej części zalany morzem, a roślinność lądowa porastała wyspy Archipelagu Europejskiego.

Szczątki najstarszego prassaka z Grenlandii
Polscy badacze wraz z duńskim kolegą opisali szczątki najstarszego na świecie prassaka, którego znaleźli na Grenlandii w skałach sprzed 215 milionów lat. Choć jest to tylko żuchwa z dwoma zębami to ząb trzonowy jest pierwszym na świecie zębem z dwoma korzeniami.

Tańczące ramiona liliowców
Szkarłupnie, podobnie jak np. jaszczurki, mają zdolność autotomii, tj. odrzucania części własnego ciała w przypadku niebezpieczeństwa (najczęściej w wyniku ataku drapieżnika).

Zrekonstruowano mózg wymarłego królika
Naukowcy z Polski i Kanady wykonali wirtualną rekonstrukcję mózgu królika żyjącego 34 mln lat temu. Dzięki temu jesteśmy bliżsi poznania trybu życia tego kopalnego zwierzęcia.