Tajemnica pierwszego triasowego żółwia rozwiązana

Tajemnica pierwszego triasowego żółwia rozwiązana

Chelytherium obscurum z Niemiec, opisany w 1863 r., jest pierwszym triasowym żółwiem, jakiego odkryto. Mimo jego niekwestionowanej wagi historycznej, niemalże od momentu jego ustanowienia, gatunek ten był jednak traktowany jako problematyczny i niepewny, nierozumiany i ostatecznie zapomniany. Jedyne graficzne przedstawienie tego zagadkowego materiału zostało opublikowane w 1865 r. w formie idealizowanych rysunków ołówkiem, co na ponad 150 lat wstrzymało jego prawidłową interpretację.
 
Dzięki niedawnej rewizji całego materiału dokonanej przez dra Tomasza Szczygielskiego z Instytutu Paleobiologii PAN, Chelytherium obscurum okazał się być tożsamy z innym triasowym żółwiem z Niemiec – Proterochersis robusta opisanym w roku 1913 i blisko spokrewnionym z Proterochersis porebensis z Polski. To oznacza, że gatunek ten nie tylko należy do najdawniejszych geologicznie i najbardziej pierwotnych żółwi znanych nauce, ale jest także najstarszym historycznie przedstawicielem owej grupy z tego przedziału czasowego.
Ten wniosek, jednakże, prowadzi do kolejnego problemu: zgodnie z uniwersalnymi zasadami nazewnictwa używanymi w nauce, to starszą nazwę należy uznać za obowiązującą, a młodsza powinna zostać porzucona. W wypadku Chelytherium i Proterochersis to rozwiązanie nie jest pożądane ze względu na trudną historię pierwszej nazwy i dużo częstsze występowanie drugiej w literaturze naukowej. By rozwiązać ten kłopot, niezbędne jest orzeczenie Międzynarodowej Komisji Nomenklatury Zoologicznej, które zatwierdzi wyjątek od reguły pierwszeństwa. Sprawa jest już zarejestrowana do rozpatrzenia i powinna zostać rozwiązana w ciągu roku.
 
Publikacja IP PAN — Szczygielski, T. 2020. Obscure by name: solving the enigma of Chelytherium obscurum, the first described Triassic turtle. Zoological Journal of the Linnean Society, advance online, 1–12.;
 
Chelytherium promo